2024 yılı dünya tarihine ‘en sıcak’ şekilde geçiyor, küresel iklim felaketleri daha yakın
06.06.2024
Haziran ayının ilk haftasına mevsim normallerinin 10-12 derece üstünde sıcaklarla girerken iklim uzmanlarının verdiği bilgiler insanlığı endişe ettiriyor. Geçen ay, dünya tarihine ‘en sıcak mayıs’ olarak geçti. Geçtiğimiz nisan ayı da yine dünya tarihine ‘en sıcak nisan’ olarak geçmişti. Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) raporuna göre, 2024-2028 arasındaki 5 yıllık dönemin tamamı boyunca ortalama küresel sıcaklığın sanayi öncesi dönem ortalamasını 1,5 santigrat derece aşma olasılığının yüzde 47 olduğu kaydedildi.
Bahar mevsimi normalin üstünde sıcakla geçmişken yaz mevsimi de rekor sıcakların habercisi. Avrupa Birliği'nin (AB) Copernicus uydusuyla yapılan ölçümlere göre, geçen ay ölçülen ortalama yüzey hava sıcaklığının, 1991-2020 dönemindeki mayıs ortalamasının 0,75 derece üzerinde olduğu tespit edildi. Bu artış ile geçen ay, şimdiye kadar küresel olarak kaydedilen "en sıcak mayıs" olarak tarihe geçti.
KÜRESEL İKLİM FELAKETİ SENARYOLARINA DAHA YAKINIZ
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), yıllık ortalama küresel sıcaklığın gelecek 5 yılın en az birinde geçici olarak, sanayi öncesi dönem ortalamasının 1,5 santigrat derece üzerine çıkması ihtimalinin yüzde 80 olduğunu bildirdi. WMO Genel Sekreter Yardımcısı Ko Barrett tarafından BM Cenevre Ofisi'nde açıklanan raporda WMO'nun gelecek 5 yıl için iklim tahminleri yer alıyor. Raporda, iklim değişikliğine ilişkin Paris İklim Anlaşması'nda belirlenen ve on yıllar boyunca uzun vadeli sıcaklık artışlarının yaşanacağına işaret edilen senaryoya giderek yaklaşıldığı uyarısı yapıldı.
Raporda, 2024 ile 2028 arasındaki her yıl için küresel ortalama yüzeye yakın sıcaklığın, sanayi öncesi dönem taban çizgisinden 1,1 ila 1,9 derece daha yüksek olacağının tahmin edildiği kaydedildi.
Raporda, ayrıca gelecek 5 yıldan en az birinde yeni bir sıcaklık rekoru kırılma olasılığının yüzde 86 olduğu belirtildi.
Öte yandan 2024-2028 arasındaki 5 yıllık dönemin tamamı boyunca ortalama küresel sıcaklığın sanayi öncesi dönem ortalamasını 1,5 santigrat derece aşma olasılığının yüzde 47 olduğu vurgulandı. Bu iklim değişikliklerinin de küresel ekonomiye trilyonlarca dolarlık zararı olacağı vurgulandı.
Raporda aktarılan başlıklar şu şekilde:
*Yıllık ortalama küresel sıcaklığın, gelecek 5 yılın en az birinde geçici olarak sanayi öncesi dönem ortalamasının 1,5 santigrat derece üzerine çıkma ihtimali yüzde 80.
*Paris İklim Anlaşması kapsamında ülkeler, uzun vadeli küresel ortalama yüzey sıcaklığını sanayi öncesi seviyelerin 2 santigrat derece altında tutmayı ve bu yüzyılın sonuna kadar bunu 1,5 santigrat derece ile sınırlandırma çabalarını sürdürmeyi kabul etmiştir.
*Bilim insanları, 1,5 santigrat derece üzerindeki ısınmanın çok daha ciddi iklim değişikliği etkilerine ve aşırı hava koşullarına yol açma riski taşıdığı konusunda defalarca uyarı yapmıştır.
*Küresel ısınmanın mevcut seviyelerinde dahi yıkıcı iklim etkileri görülmekte, bunlar arasında daha aşırı sıcak hava dalgaları, aşırı yağışlar, kuraklık, buz tabakalarında ve buzullarda azalma, deniz seviyesinin yükselmesi ile okyanusların ısınmasının hızlanması yer almaktadır.
*2023'te küresel ortalama yüzeye yakın sıcaklık, sanayi öncesi dönemin yaklaşık 1,45 santigrat derece üzerindedir.
*Uzun vadeli ısınmanın diğer faktörlerle bir araya gelmesi ve şu anda etkisi azalmakta olan El Nino hava olayıyla birlikte 2023 bugüne kadar kaydedilen en sıcak yıl olmuştur.
(Kürsü Haber)